1. Çocuğu Dikkatle Dinlemek
Her ilişkide olduğu gibi anne-babaların çocuklarıyla olan ilişkisini etkileyen en önemli faktörlerden biri sağlıklı iletişim kurabilmek. Sağlıklı bir iletişim için karşı tarafın ses tonuna, beden diline ve yüz ifadelerine de dikkat etmek gerekiyor. Bilinçli ebeveynlik bu noktada devreye giriyor ve anne-babanın iletişimin bahsettiğimiz destekleyici unsurlarını fark etmesini kolaylaştırıyor. Bir araştırmaya göre, anne-babası tarafından dikkatle dinlenen bebeklerin çevrelerini daha rahat bir şekilde keşfettikleri görülüyor ve bu durum büyüme çağındaki çocuklar için de geçerli oluyor. Büyüdükçe çocukların ihtiyaç ve istekleri hızla değişebiliyor ve anne-babalar bu değişimleri yakalamakta zorlanabiliyorlar. Bilinçli ebeveynlik, çocuğu dikkatle dinlemeyi gerektirdiği için çocuğun yaşadığı değişimlerden haberdar olmayı ve onları anlamlandırabilmeyi kolaylaştırıyor. Anne-babanın çocuğa olan tepkileri daha affedici, sıcakkanlı ve olumlu bir dil içerdiği için aralarında daha az tartışma yaşanıyor.
2. Çocuğu ve Kendini Yargılamadan Kabul Etmek
Kişinin kendini yargılamadan kabul etmesi, bulunduğu anda yaşadıklarını, hareketlerini ve duygularını bir bütün olarak görmesini gerektiriyor. Bilinçli ebeveynlik geliştiren anne-baba hem kendi davranışlarını hem de çocuğun davranışlarını yargılamadan kabul ediyor. Davranışları kabullenmek, sorumluluk almaktan kaçınmak anlamına gelmiyor. Kabullenmeyi başarabilen ebeveyn, çocuğun olumsuz bir davranışından dolayı bütün yükü kendi üzerine almıyor veya kendine suçlayıcı bir tavırla yaklaşmıyor. Yaşanan zor bir an sırasında çocuğun mizacını göz önünde bulundurarak davranışlarını yorumluyor, böylece kendini de daha az suçluyorlar. Bu yaklaşım ebeveynin kendine duyduğu şefkati arttırıyor ve kendilerine şefkatle yaklaşabilen ebeveynlerin çocuklarına şefkat göstermesi de daha kolay oluyor. Bu sayede çocuğun öz şefkati artıyor ve stres seviyesi azalıyor.
3. Duygulardan Haberdar Olmak
Ebeveynin kendi duygularının bilincinde olduğu kadar çocuğun duygularının da farkında olması gerekiyor. Duyguları fark etmenin ardından onları kabul etme aşaması geliyor. Bilinçli farkındalık geliştiren ebeveynler, duyguları gereğinden fazla irdelemeden ve sorgulamadan kabul ediyorlar ve çocukla iletişim halindeyken dikkatlerini duygunun kendisindense çocuğa yöneltiyorlar. Yani "Niye bu kadar çok üzüldü?" sorusu üzerine düşünmek yerine "Üzüntü de bir duygudur ve zaman zaman deneyimlenmesi normaldir" mesajını çocuğa vermeyi daha çok önemsiyorlar. Ayrıca çocuğun duygusal durumunun farkında oldukları için ona nasıl yaklaşacakları konusunda fikir sahibi olabiliyorlar. Bu yöntem ebeveynin çocuğa yaklaşırken sergilediği davranışları düzenleyebilmesini kolaylaştırıyor.
4. Kendini Kontrol Edebilmek
Ebeveynin çocuğun duygu ve davranışlarına verdiği tepkiler, çocuğun duygusal gelişiminde önemli bir role sahip. Hoşgörülü ve destekleyici bir ortam sunmak, çocuğun duygusal ve sosyal becerilerinin gelişmesine yardımcı oluyor. Ebeveynin duyguları tanımlaması, açıklaması ve çocukla duygular üzerine konuşması, çocuğun duygu düzenleme becerilerini geliştiriyor. Hoşgörülü ve destekleyici olmak ve çocukla duygular üzerine konuşabilmek, bilinçli ebeveynlik ile birlikte gelen iki önemli kazanım. Bilinçli ebeveynlikte anne-baba kızgınlık gibi zor duyguları hissettiğinde ani bir tepki vermeden önce durup düşünebiliyor. Dolayısıyla ebeveyn, çocukla arasındaki ilişkiye zarar verecek tepkilerini en aza indirebiliyor.
Bilinçli ebeveynliğin, hamileler ve çocukları engelli olan ebeveynler için de pek çok yararı bulunuyor. Yapılan bir çalışmaya göre, bilinçli ebeveynlik geliştiren hamileler, stresli bir olayı tehdit olarak görmek yerine meydan okuma olarak algılıyorlar. Bu bakış açısı stresli olaylara karşı yeni koruma mekanizmaları geliştirmelerini sağlıyor. Aynı şekilde, çocuğu engelli olan ebeveynlerle yapılan bir çalışmada, bilinçli ebeveynlik programlarına katılan ebeveynlerin hem çocuklarının hem de kendilerinin agresif davranışlarında ciddi miktarda azalma olduğu görülüyor.
Bilinçli farkındalığın hem romantik ilişkilere hem de ebeveyn-çocuk ilişkisine olumlu etkileri bulunuyor. Bilinçli farkındalık geliştiren ebeveynler çocuklarını dikkatle dinliyor ve yargılamadan kabul ediyorlar. Hem kendi duygularının hem çocuğun duygularının farkında oluyorlar. Eğer siz de ebeveynlik becerilerinizi geliştirmek istiyorsanız bilinçli farkındalık üzerine çalışmaya başlamayı düşünebilirsiniz!
