Birçoğumuz romantik bir ilişki içinde olmayı farklı sebeplerden ötürü isteyebiliyoruz. Bu nedenle “kendimize uygun” bir partner arayışı içine giriyoruz. Evrimsel açıdan baktığımızda, üremek ve türünün devamını sağlamak insanlığın ortak bir ihtiyacı ve bu ihtiyaç ancak bir partnerin varlığında gerçekleşebiliyor. Soyumuzu daha sağlıklı, güçlü ve dayanıklı bir şekilde devam ettirmek istediğimiz için de bu özelliklere sahip olduğuna inandığımız kişilerden etkileniyor ve onları seçmeye çalışıyoruz. Fakat “kendimize uygun” derken aslında neyi kastediyoruz? Bir insanı “daha seçilebilir” ya da daha başka kelimelerle “daha çekici” kılan özellikler neler?
Bir insanı neyin çekici kılacağını detaylarıyla incelerken 3 ana tema göze çarpıyor: iyi bir fiziksel görünüş, para ve kibarlık. Bu faktörler için “büyük üçlü” diyebiliriz. Çünkü amacımız uzun soluklu bir romantik ilişki ya da tek gecelik anlık bir kaçamak da olsa aşağı yukarı bu üç özelliği karşı tarafta arayıp bulmaya çalışıyoruz. Kısa soluklu ilişkilerde aranan standartlar zaman zaman düşürülse de “fiziksel olarak çekici olmak” her zaman aranan bir özellik olarak kalmaya devam ediyor. Peki, “fiziksel görünüşün çekici olması” ne anlama geliyor?
“Güzel olan iyidir.” gibi bir deyişe sahip toplumlarda yaşayan bireyler olarak çekici olmanın bazı kapıları ne kadar kolay açabildiğini gözlemleyebiliyoruz. Çekici birinin otomatik olarak dışa dönük, öz güvenli ve enerjik olduğunu düşünmemiz sahip olduğumuz pozitif ön yargılar arasında sayılabiliyor. Bunlarla birlikte, çekici olmak yüksek bahşiş almaktan başlayarak daha uzun ve sağlıklı bir sosyoekonomik hayat ile ilişkili olabiliyor. Neyin “çekici” olduğundan bahsedecek olursak, farklı kültürlerin farklı fiziksel özellikleri çekici bulduğu uzun yıllardır tartışılıyor. Popüler medya, batı kültüründe yetişen bireyler ile doğu kültüründe yetişen bireyler için farklı fiziksel özelliklerin kabul edilebilir ve çekici olduğunu vurguluyor. Kadın modeller üzerinden zayıflık çekici olarak sunulurken erkeklere sorulduğunda daha kıvrımlı vücut hatları çekici olarak kabul ediliyor. Evrensel olarak baktığımızda “çekici” sayılan genetik özellikler arasında kadınlar için büyük gözler, küçük bir burun ve çene, yüksek kaşlar ve sıcak bir gülümseme öne çıkıyor. Erkekler içinse bu konu biraz daha karışık; kemikli surat yapısına, geniş çeneye ve keskin bakışlı gözlere sahip olunması çekici kabul edilirken aynı anda bebeksi bir yüz ve belirgin bir gülüşe de sahip olmaları bekleniyor. Her iki cinsiyet için de simetrik bir yüz ve vücuda sahip olunması çekici kabul ediliyor. Karşımızdaki kişiyi farkında olmadan tüm detaylarıyla incelememiz en başta da dediğimiz gibi evrimsel olarak sağlıklı gen arayışımızdan da kaynaklanıyor. Bu fiziksel özelliklere sahip kişilerin güzel ve sağlıklı genlere sahip olduğunu düşünmeye yatkın oluyoruz.
Her iki cinsiyeti de en güçlü ve bariz şekilde çekici kılan özellikler arasında statü sahibi olması ve saygı duyulması yer alıyor. Bu durumun da evrimsel temelleri olduğu düşünülüyor. Daha güçlü olan ve daha iyi avlanan erkeklerin ailesine daha çok yemek sağlayıp daha iyi bakabileceği görülüyor. Bu da ona bir statü ve devamında çekicilik sağlıyor. İlginç olan, en çok avlanan erkekler, aynı zamanda diğer çevre gruplar ile en çok av paylaşan erkekler olarak kabul ediliyor. Bunu “Hepiniz bana bakın, en çok ben av topladım, ben harika bir avcıyım.” düşüncesini herkese kanıtlayıp göstermek istemesi gibi düşünebiliyoruz. Günümüze uyarlanan bir örnek verecek olursak; pahalı giyinen, son model bir araba ve telefon kullanan erkeğin bunları yapmasının altında günümüz gücü olan “paraya” sahip olduğunu ispat etmesi ve devamında çevresine çekici gelmeye başlamak istemesi de yatabiliyor.
Bu saydıklarımıza ek olarak, zeka, sıcaklık ve güvenilir olmak gibi faktörler uzun süreli romantik bir ilişki için kişiyi çekici yapan özellikler arasında yer alıyor. Her iki cinsiyette de nazik davranan, anlayışlı olan ve zeki cümleler kuran kişiler, karşı tarafa daha çekici gelmeye başlıyorlar. Bir kişinin yüksek IQ seviyesine sahip olması karşısındakine ilgi çekici bir karakteristik özellik olarak gelebiliyor. İlginç olan ise zeki partnerleri çekici bulan kişilerin aslında zekanın kendisini değil, partnerinin zeki birisi olarak elde edebileceklerini çekici bulması oluyor. Zeki bir kişinin daha iyi bir işe, daha çok paraya, sohbet edebilecek daha ilgi çekici konulara sahip olması buna örnek gösterilebiliyor. Buna ek olarak, romantik bir ilişki için seçilen partnerin dürüst olması, sır saklamaması ve güvendiğimiz biri olması karşı taraf için onu daha çekici kılıyor.
Özetle, birinin bize çekici gelmesi için zihnimizde birden fazla maddeyi işaretleyebilmesini bekliyoruz. Partner seçimi sırasında karşı taraftan aslında birçok farklı özelliğe sahip olmasının beklenmesi ya da “yakışıklı” ve “güzel” kelimelerinin altında bir sürü farklı etkenin yatması, birini çekici bulmanın karmaşıklığını gösteriyor.