Araştırmalar, ders çalışırken veya odaklanmış şekilde bir işe gömülmüşken arkada çalan sakinleştirici müziğin konsantrasyonu ve odaklanma süresini arttırdığını gösteriyor. Bundan çok değil belki de 10 yıl öncesine kadar henüz doğmamış bebeklere Mozart dinletmek gibi bir adet söz konusuydu. Beyin fonksiyonlarını kuvvetlendirdiği ve üretkenliği arttırdığı söylenen bu eylem ile aileler daha zeki çocuklara sahip olmayı hedefliyordu. 2009 yılında yapılan bir çalışma ile katılımcıların basit işlerdeki (kağıt katlamak vb.) performansı gözlemleniyor ve ardından biri Mozart biri Beethoven'a ait olmak üzere iki farklı parça dinlerken bu işleri tekrar etmeleri isteniyor. Gerçekten de Mozart dinlerken katılımcıların performansında gözle görülebilir bir artış olduğu fark ediliyor. Beethoven dinleyenlerin performansında ise bir farklılık gözlemlenmiyor. Bu durum literatürde Mozart Etkisi olarak geçiyor. Fakat süregelen çalışmalar, gözlemlenen performans artışının tamamen müziğin ritmi ile ilgili ve geçici olduğunu ve uzun dönemde herhangi bir zeka artışına sebep olmadığını gösteriyor.
Mozart dinleyerek daha zeki olamayacağımızı öğrenmek üzücü olsa da bu çalışmadan çıkarılabilecek diğer bir sonuç, kısa süreli de olsa belirli müzik türleri zihnimizde doping etkisi yaratabiliyor. Müziğin bu işlevi de kişiden kişiye, günden güne hatta işten işe bile farklılık gösterebiliyor. Performans artışının bilimsel temeli; beynimizin konsantrasyon, düşünme, planlama gibi işlevlerini gerçekleştiren kısmın dopamin ile aktive olması ve uygun zamandaki uygun müziğin de dopamin salınımını artırabilmesi üzerine kurulu. Bu noktada en uygun müzik türü sorusunun cevabı, kişinin sevdiği müzik olsa da klasik müzik ve doğa seslerinin, katılımcıların performansları ve odaklanma süreleri üzerinde istikrarlı bir etkisi olduğu görülüyor. Bu tarz müziklerin sözsüz ve genellikle daha sakin bir ritme sahip olması sebebi ile dikkat dağıtmaması ve Mozart Etkisi gibi bilgilerin yayılması ile birlikte plasebo etkisinin de eklenmesiyle bu tarz müziklerin performansta daha istikrarlı bir artışa sebep olduğu düşünülüyor. Yine de müziğin kişiye etkisi konusunda en belirleyici faktör, bireyin o şarkıdan aldığı zevk. Eğer Tarkan dinlemekten keyif alıyorsanız, bir Tarkan şarkısı sizi Mozart besteleri dinlemekten daha fazla üretken kılabiliyor.
Müzik dinlemenin performans üzerinde negatif etkileri de mevcut. Özellikle yüksek konsantrasyon isteyen işlerde yanlış seçilmiş müziğin dikkat dağıtıcı olabildiği gözlemleniyor. Müzik dinlemekten nasıl maksimum verimin alınacağı ise uğraşılan işin derinliği ile alakalı. Matematik, kodlama, finans gibi görülen bilgiyi işlemek üzerine kurulu işlerde hızlı ritimler üretkenliği arttırarak performansı ve hızı olumlu etkiliyor. Okuma, yazma ve anlamlandırma becerilerine dayanan sosyal bilim temelli çalışmalarda ise yavaş ritme sahip müzikler konsantrasyon süresini artırarak performansı güçlendirebiliyor.
