İş Yerinde Tükenmişliğe Neler Sebep Olur ve Bunlarla Nasıl Baş Edilir?

Orhun Ogün Yücel

Orhun Ogün Yücel

İş Yerinde Tükenmişliğe Neler Sebep Olur ve Bunlarla Nasıl Baş Edilir?

Office at Night - Edward Hopper

Office at Night - Edward Hopper

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından iş yerinde ruh sağlığına zarar veren bir sendrom olarak kabul edilen tükenmişlik, WHO tarafından üç boyutlu olarak tanımlanıyor:
relate-banner

  • Enerji yoksunluğu ve aşırı halsizlik
  • İşe karşı zihinsel bir uzaklaşma ve olumsuzluk hali
  • Profesyonel etkinin azalması


Tükenmişlik hisseden bireyler işlerinden keyif alamıyorlar, takdir gördüklerini hissetmiyorlar, başarılı olduklarını düşünmüyorlar ve devamlı olarak yorgun hissediyorlar. Bu konuda yapılan bir araştırma tükenmişliğe altı ana sebep gösteriyor:

  • İş yükü: İnsanın kabiliyetiyle eşleşen ancak altında ezilmediği bir iş yüküne sahip olması, dinlenmeye, yenilenmeye ve kendisini geliştirmeye zaman ayırabilmesi tükenmişlik hissetmeyi önlüyor. İnsanlar sürekli olarak haddinden fazla yükleri olduğunu hissettiklerinde ise bu denge olumsuz yönde bozulmaya başlıyor. Bunu önlemenin yolu olarak iş yükünü azaltmak, daha iyi planlama yapmak, bazı işleri devretmek ve hayır demeyi öğrenmek görülüyor.
  • Kontrol hissinin kaybedilmesi: İş yerinde bağımsız hissetmemek, kaynaklara erişiminiz olmadığını, size güvenilmediğini hissetmek yıpratıcı olabiliyor. Bu hissinizin neden kaynaklandığını düşünüyorsunuz? Üstleriniz sürekli olarak sizi kontrol mu ediyor veya görev tanımınız sürekli değişiyor mu? Bu sorunları değiştirmek için ne yapabileceğinizi düşünüyorsunuz? Üstlerinizle konuşmak veya kişisel sınırlarınızı daha iyi çizebilmek bu durumu değiştirebiliyor.
  • Ödül: Verdiğiniz emeğin aldığınız karşılıkla eşleşmediğini düşünüyorsanız zaman ve emeğinizi boşa harcadığınızı hissediyor olabilirsiniz. İşinizi yaptığınıza değdiğini hissetmek için neler yapabileceğinizi düşünün. Örneğin, daha fazla maaş hak ettiğinizi düşünüyorsanız bunu yetkili bireylere aktardığınızdan emin olun veya daha fazla takdir görmeniz gerektiğine inanıyorsanız bunun hakkında iletişime geçin.
  • Topluluk: Kiminle beraber çalıştığınızı veya kime hizmet verdiğinizi değiştiremeyebilirsiniz ancak bu insanlarla nasıl iletişim kuracağınıza siz karar veriyorsunuz. Daha olumlu bir üslup kullanmak, daha iyi dinlemek ve daha fazla takdir etmek gibi küçük değişiklikler bile daha olumlu ilişkiler kurmanızı ve daha pozitif bir iş atmosferinde bulunmanızı sağlayabiliyor.
  • Adalet: İşlerinizin yeterince takdir edildiğine ve ekip arkadaşlarınızın size adil davrandığına inanıyor musunuz? Eğer, adil bir muamele gördüğünüzü düşünmüyorsanız bunu söyleyin. İnsanlar farkında olmadıkları ön yargıları sebebiyle bazen adil davranamayabiliyor ve bu onlara söylenene kadar bunun farkında olmayabiliyorlar. Bu sebeple sorununuzdan karşı tarafı haberdar etmek önemli oluyor.
  • Değer uyuşmazlığı: Eğer organizasyonunuzun değerleri ile sizin değerleriniz uyuşmuyorsa bu da tükenmişlik ve iş konusunda tatminsizliğe sebep olabiliyor. Gerek bireylerin gerek organizasyonların temel değerleri kolay kolay değişmez. Bu sebeple uyuşmazlık olduğunu hissettiğiniz değerlerin ne kadar önceliği olduğunu sorgulamak ve ona göre aksiyon almak yerinde bir davranış olacaktır. Organizasyonunuz için sadece kendi yaptıklarınızı değil, organizasyonunuz bünyesindeki diğer bireylerin yaptıklarının da içinize sinmesi tükenmişlik hissetmenizi engelleyebiliyor.

[1] Burn-out an "occupational phenomenon": International Classification of Diseases. (2019, May 28). WHO.Retrieved , from https://www.who.int/mental_health/evidence/burn-out/en/
[2] Leiter, Michael & Maslach, Christina. (1999). Six areas of worklife: A model of the organizational context of burnout. Journal of health and human services administration. 21. 472-89.
[3] Maslach, C., & Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World psychiatry : Official Journal of the World Psychiatric Association (WPA), 15(2), 103-111. https://doi.org/10.1002/wps.20311
[4] Saunders, E. (2019, September 04). 6 Causes of Burnout, and How to Avoid Them. Harvard Business Review. Retrieved from https://hbr.org/2019/07/6-causes-of-burnout-and-how-to-avoid-them?referral=03758

Benzer yazılar

Her Zaman Mutlu Olmak Zorunda Değiliz!

Her duygunun hayatımızda bir yeri, görevi ve işlevi olsa da en çok mutluluk hakkında konuşuyor ve en çok mutlu hissetmek istiyoruz. Oysa, mutlu hissetmemek de mutlu hissetmek kadar normal.
The Letter - David Hettinger

Bitmek Bilmeyen Erteleme Döngüsü

İşlerini son ana bırakanlardan mısınız? Yumurta kapıya dayanmadan odaklanıp çalışamadığınızı mı düşünüyorsunuz? Erteleme davranışının pençesine takılmış olabilirsiniz!
Brita Grangström - A Jug for the Flowers (Tarihi bilinmiyor)

İş Yerinde Obsesif Kompulsif Bozukluk

Takıntılı düşünceleriniz, tekrar tekrar kontrol ettiğiniz işler veya ritüelleriniz iş hayatınızda büyük problemler yaşamanıza sebep oluyor mu?
Waheed in lord’s robes - Liu Xiaodong (2011)

Örgütsel Bağlılık Neden Önemli?

Örgütsel bağlılık ile çalışanların iş performansı, motivasyonları, işten ayrılmaları ya da devam etmeleri arasında bir ilişki bulunuyor.
Sorrow - Paul Cézanne (1867)

İş Kaybı Sonrası Yaşanan Yas Dönemi

Bir işe sahip olmak bize statü, öz güven ve sağlamlık getiriyor. Peki bu işi kontrolümüz dışında kaybedersek ne oluyor?
Going Out - Fabienne Jenny Jacquet

Duygusal Zeka Nedir? - 2

Duygusal zeka ilişkilerimizi yakından etkiliyor. Duygusal zekanın nelerden etkilendiğini ve nasıl geliştirilebileceğini açıklıyoruz!
Hermine in a Blue Hat - Jules Pascin (1918)

Mutsuz Olmanıza Rağmen İşinizi Neden Bırakmıyorsunuz?

Her sabah işe giderken ayaklarınız geri geri gidiyor, pazartesi günlerinden nefret mi ediyorsunuz? İşten ayrılmanın neden zor olduğu üzerine bir yazı hazırladık.
All the President's Man

Profesyonel İş Yaşamına Dair 3 Film

Profesyonel hayat hayatımızı yakından etkiliyor. İş yaşamındaki ilişkileri ve bu ilişkilerin psikolojik etkilerini konu alan 3 farklı film!
Peter Clarke - High Anxiety

İş Yerindeki Engeller: Damgalamanın Kaldırılması

İşe alım süreçlerini farklı gruplar için daha adil kılmak ve daha kapsayıcı bir çalışma alanı oluşturmak için yöneticiler neler yapabilir?
Submarine Filminden Bir Kesit

Aşkın 6 Mil Derinliğinde Su Üstünde Kalmanın Çabası: Submarine

Bozuk bir aile yapısı içinde, ergenliğin getirdiği karakter bunalımıyla uğraşan Oliver, ebeveynlerinin evliliklerini kurtarmaya çalışıyor.

footer