Kim, Ne Zaman ve Neden Aldatıyor?

yer tutucu

Alper Günay

Kim, Ne Zaman ve Neden Aldatıyor?

Untitled - Helena Delmaire

Untitled - Helena Delmaire

Cinsellik üzerine kurulan ilişkiler, tek gecelik seks ve ilişki dışı seks popüler kültür yoluyla sık sık karşılaştığımız kavramlar haline geldi. Bu kavramların yaygınlaşmasıyla beraber aldatma üzerine yapılan araştırmalar da arttı ve artmaya devam ediyor. Partner dışında biriyle seks yapma, öpüşme, sarılma, el ele tutuşma hatta sadece mesajlaşma bile artık farklı bağlamlarda aldatma olarak değerlendirilebiliyor. Hep belirttiğimiz gibi, neyin aldatma olarak görülebileceği kişiden kişiye farklılık gösterebiliyor. Biz bu yazımızda aldatmayı spesifik olarak cinsellik boyutundan ele alarak cinsellik içeren aldatmaların neden ve nasıl gerçekleştiğinden ve nelere sebep olduğundan bahsedeceğiz.
relate-banner

Amerika'da yapılan bir araştırmaya göre insanların %90'ı aldatmayı ahlaksızlık, %65'i ise affedilemez bir davranış olarak görüyor. Buna rağmen her yıl evli kişilerin yaklaşık %2-4'ünün eşlerini aldattığı tahmin ediliyor. Aldatma, özellikle yaz aylarında ciddi bir artış gösteriyor. Yaz aylarında kişilerin daha fazla seyahat etmesinin ve eşlerinden uzakken onları aldattıklarının açığa çıkmasının daha zor olmasının bu artışa sebep olduğu düşünülüyor. Araştırmalara göre, evliliklerin %20-25'inde en az bir kere aldatma davranışı gözleniyor. Yapılan anketlere bakıldığında 1991-2006 yılları arasında aldatma davranışında tüm yaş gruplarında ciddi bir artış görülüyor. En büyük artışın 65-90 yaşları arasındaki erkeklerde olmasının muhtemel sebebinin ise ereksiyon sorunlarını çözmek için üretilen ilaçların yaygınlaşması olduğu tahmin ediliyor. Aldatma davranışı elbette sadece evli çiftlerde görülen bir durum değil; hatta araştırmalar birlikte yaşayan çiftlerde ve ayrı yaşayan sevgililerde aldatma davranışının, evli çiftlerden daha fazla olduğunu söylüyor.

Cinsiyet, aldatma davranışıyla yakından ilişkili ve araştırmalara göre erkekler aldatmaya kadınlara göre daha meyilli. Bu bulgu, aldatmanın erkeklerin üreme başarısını artırdığı yönündeki evrimsel perspektifi destekliyor ve erkeklerin sevgi ve cinselliği birbirinden ayırt etme konusunda daha başarılı olduğu düşüncesiyle bağdaşıyor. Ancak bu gözlemlere rağmen aldatma davranışında cinsiyetler arasındaki fark zamanla azalıyor. Örneğin, 45 yaşın altındaki kadınlar ve erkekler birbirlerine çok yakın oranlarda aldatma davranışı gösteriyorlar . Hatta bir araştırma, ilişkilerinden memnun olmayan kadınların partnerlerini aldatma ihtimalinin erkeklerden daha yüksek olduğunu gösteriyor. Aldatma davranışında kadınlar ve erkekler arasındaki farkın zamanla kapanıyor oluşunu kadınların iş gücünde daha fazla yer alması ve bunun da ekonomik ve bireysel bağımsızlığa kavuşmalarını sağlamasıyla açıklayabiliriz. Kadınlar, erkeklere gittikçe daha az bağımlı hale geliyorlar ve ilişkilerinden memnun olmadıklarında çıkış yolları bulma konusunda daha fazla seçeneğe kavuşuyorlar.

Cinsiyetten bağımsız olarak iş gereği seyahat etmek aldatma ihtimalini artıran faktörlerden. Potansiyel seks partnerleriyle temas gerektiren işlerde çalışmak ve iş arkadaşları arasındaki potansiyel seks partneri sayısının fazla olması da yine aldatma ihtimalini artıran bir etken. Ayrıca, partnerlerden sadece birinin çalışıyor olması aldatma ihtimalini artırıyorken iki partnerin de çalışması aldatma ihtimalini azaltıyor.

Aldatma davranışını belirleyen faktörlerden biri de kişilik özellikleri. Araştırmalara göre; nevrotizm, daha önce aldatma davranışı göstermiş olma, stres ve güvensiz bağlanma stili gibi özellikler aldatma ihtimalini artıran faktörler. Alkol ve madde bağımlılığı ile aldatma davranışı arasında da bir ilişki gözleniyor. Bekleneceği üzere, aldatma davranışı konusundaki düşünceler ve ilişki dışı seks yapma isteği de aldatma davranışıyla doğru orantı gösteriyor. Büyürken ailede bir aldatma olayı yaşanması da kişilerin aldatma ihtimalini ikiye katlayan bir faktör.

Yine de kişilik özelliklerine kıyasla ilişkiye dair faktörler aldatma konusunda daha güçlü etkiye sahip. Özellikle mevcut ilişkiden tatmin olmamak aldatma ihtimalini büyük ölçüde artırıyor. 17 yıl süren bir araştırma gösteriyor ki aldatma davranışı sorunlu evliliklerde hem bir sebep hem de bir sonuç. Fakat ilişki memnuniyeti, mevcut verilerle paralellik gösteren "yatırım modeli"nin sadece bir parçası. Yatırım modeline göre, bağlılık ilişkinin işleyişinde merkezi bir role sahip ve bağlılığın sürmesi için hem geçmişte bağlanma koşullarının sağlanmış olması hem de ilişkiye devam etme isteğinin korunması gerekiyor. Yani ilişkiye devam etme isteği kalmadığında veya partnerler birbirlerine bağlılık hissetmediklerinde aldatma ihtimali de artıyor. Ayrıca evlilik öncesi birlikte yaşamak ile aldatma davranışı arasında da bir ilişki gözleniyor fakat bu iki durumun birbirine direkt olarak sebep-sonuç ilişkisiyle bağlı olduğunu söylemek şu noktada pek de doğru olmaz.

Aldatma davranışı sadece aldatılan kişiye değil, aldatan kişiye, ilişkiye ve çiftin çocuklarına da zarar veriyor. Araştırmalara göre aldatma davranışı kişilerde depresyon, kaygı durum bozuklukları ve travma sonrası stres bozukluğu gibi sorunlara yol açabiliyor. Ayrılıklar ya da boşanmalar eğer çiftin çocukları varsa onların da zarar görmesine sebep oluyor. Buna ek olarak çok sayıda toplumda aldatma, ayrılıkların en büyük sebebi olarak görülüyor. Üstelik, aldatmanın aile içi şiddet ile de yakından ilişkisi olduğu biliniyor. Bunlar sağduyu sahibi herkesin tahmin edebileceği şeyler olsa da aldatmanın başka gizli ve tehlikeli sonuçları da var. Araştırmalara göre, partnerini aldatan kişiler cinsel ilişkilerinde kondom kullanmama eğilimi gösteriyorlar ve cinsel yollarla bulaşan hastalıklara daha kolay yakalanıp bu hastalıkları partnerlerine de bulaştırabiliyorlar. Örneğin, HIV-pozitif kadınların çoğu bu virüsü ilişkide oldukları birincil partnerlerinden kapıyorlar. Yani aldatma, toplum sağlığına da dolaylı yoldan zarar verebiliyor.

Not: Bu yazı Frank Fincham ve Ross W. May'in "Infidelity in romantic relationships" yazısından derlenmiştir.

[1] Negash, S., Cui, M., Fincham, F. D., & Pasley, K. (2014). Extradyadic involvement and relationship dissolution in heterosexual women university students. Archives of Sexual Behavior, 43, 531-539.
[2] Choi, K. H., Catania, J. A., & Dolcini, M. M. (1994). Extramarital sex and HIV risk behavior among US adults: results from the National AIDS Behavioral Survey. American Journal of Public Health, 84, 2003-2007.
[3] Treas, J., & Giesen, D. (2000). Sexual infidelity among married and cohabiting Americans. Journal of Marriage and Family, 62, 48-60.
[4] Whisman, M. A., Gordon, K. C., & Chatav, Y. (2007). Predicting sexual infidelity in a population-based sample of married individuals. Journal of Family Psychology, 21, 320.
[5] Adamopoulou, E. (2013). New facts on infidelity. Economics Letters, 121(3), 458-462.
[6] Laumann, E. O., Gagnon, J. H., Michael, R. T., & Michaels, S. (1994). The social organization of sexuality: Sexual Practices in the United States. University of Chicago Press.
[7] Wiederman, M. W. (1997). Extramarital sex: Prevalence and correlates in a national survey. Journal of Sex Research, 34(2), 167-174.
[8] Parker-Pope, T. (2008). Love, sex, and the changing landscape of infidelity. New York Times, 27.
[9] Buss, D. M. (2016). Evolution of Desire, The (pp. 1-5). Springer International Publishing.
[10] Allan, G. (2004). Being unfaithful: His and hers affairs. In J. Duncombe, K. Harrison, G. Allan, & D. Marsden (Eds.) The state of affairs: Explorations in infidelity and commitment (pp. 121-140). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
[11] Buunk, B. P., & Dijkstra, P. (2004). Men, women, and infidelity: Sex differences in extradyadic sex and jealousy. In J. Duncombe, K. Harrison, G. Allan, & D. Marsden (Eds.) The state of affairs: Explorations in infidelity and commitment (pp. 103-120). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
[12] Atkins, D. C., Baucom, D. H., & Jacobson, N. S. (2001). Understanding infidelity: Correlates in a national random sample. Journal of Family Psychology, 15, 735.
[13] Brand, R. J., Markey, C. M., Mills, A., & Hodges, S. D. (2007). Sex differences in self-reported infidelity and its correlates. Sex Roles, 57, 101-109.
[14] Abzug, R. (2016). Extramarital affairs as occupational hazard: A structural, ethical (cultural) model of opportunity. Sexualities, 19, 25-45.
[15] Træen, B., & Stigum, H. (1998). Parallel sexual relationships in the Norwegian context. Journal of Community & Applied Social Psychology, 8, 41-56.
[16] Wellings, K., Field, J., Johnson, A. M., Wadsworth, J., & Bradshaw, S. (1994). Sexual behaviour in Britain: The national survey of sexual attitudes and lifestyles. Penguin Books.
[17] Brooks, T. J., & Monaco, K. (2013). Your cheatin'heart: joint production, joint consumption and the likelihood of extramarital sex. Applied Economics Letters, 20(3), 272-275.
[18] Whisman, M. A., & Snyder, D. K. (2007). Sexual infidelity in a national survey of American women: Differences in prevalence and correlates as a function of method of assessment. Journal of Family Psychology, 21, 147-154.
[19] DeWall, C. N., Lambert, N. M., Slotter, E. B., Pond Jr, R. S., Deckman, T., Finkel, E. J., & Fincham, F. D. (2011). So far away from one's partner, yet so close to romantic alternatives: Avoidant attachment, interest in alternatives, and infidelity. Journal of Personality and Social Psychology, 101, 1302-1316.
[20] Weiser, D. A., Weigel, D. J., Lalasz, C. B., & Evans, W. P. (2017). Family background and propensity to engage in infidelity. Journal of Family Issues, 38, 2083-2101.
[21] Previti, D., & Amato, P. R. (2004). Is infidelity a cause or a consequence of poor marital quality?. Journal of Social and Personal Relationships, 21, 217-230.
[22] Cano, A., & O'leary, K. D. (2000). Infidelity and separations precipitate major depressive episodes and symptoms of nonspecific depression and anxiety. Journal of consulting and clinical psychology, 68, 774-781.
[23] Amato, P. R. (2010). Research on divorce: Continuing trends and new developments. Journal of marriage and family, 72, 650-666.
[24] Betzig, L. (1989). Causes of conjugal dissolution: A cross-cultural study. Current Anthropology, 30, 654-676.
[25] Conley, T. D., Moors, A. C., Ziegler, A., & Karathanasis, C. (2012). Unfaithful individuals are less likely to practice safer sex than openly nonmonogamous individuals. The Journal of Sexual Medicine, 9, 1559-1565.
[26] O'leary, A. (2000). Women at risk for HIV from a primary partner: balancing risk and intimacy. Annual Review of Sex Research, 11, 191-234.
[27] Hall, J. H., Fals-Stewart, W., & Fincham, F. D. (2008). Risky sexual behavior among married alcoholic men. Journal of Family Psychology, 22, 287-292.[28] Fincham, F. D., & May, R. W. (2017). Infidelity in romantic relationships. Current Opinion in Psychology, 13, 70-74.

Benzer yazılar

Ron Hicks, 1965

İlişkide Sadakatsizlik Yaşanması

Romantik ilişkilerin sonunu getiren en temel sebeplerden biri olan sadakatsizlik nasıl gerçekleşir? Herhangi biri aldatılmaktan sorumlu olabilir mi?
Romantic Soul - Ron Hicks

Açık İlişkilerde ve Tek Eşli İlişkilerde Aldatmaya Bakış

Sarılmak, mesajlaşmak veya öpüşmek... Neyin aldatma olduğu ilişkiden ilişkiye değişebiliyor. Çok eşli ilişkilerde aldatma nasıl tanımlanıyor?

Arkadaş canlısı insanların yanında daha mı dışa dönük oluruz?

Çevremizde dışa dönük insanların bulunması bizim de daha dışa dönük olmamıza sebep olabiliyor.
Unknown

Kardeşler Arasındaki Çatışmalarda Ebeveynin Rolü

Çocuklarınız tartışırken arasına girmeli misiniz, yoksa kendi hallerine bırakmak ilişkileri adına daha mı sağlıklı? Cevabı yazımızda!
Self-portrait with Her Daughter - Elisabeth Vigee Le Brun

Çocukluk Çağında Duygusal İhmale Maruz Kalmak

Bir çocuğun en çok ihtiyacı olan şeylerden biri de ilgi görmek! Ebeveyni tarafından ihmal edilen çocuğun öz benliği zedelenebiliyor.
Yearning - Ron Hicks

Gaslighting Mağduru Olabilir Misiniz?

"Hayır yanlış hatırlıyorsun.", "Öyle bir şey yaşanmadı." Bu cümleler tanıdık geliyor mu? Eğer öyleyse gaslighting'e uğruyor olabilirsiniz.
Lovers - Egon Schiele

"Hayır" Diyebilme Rehberi: İlişkilerde Sınırlar

İlişkilerimizde "hayır" diyebilmek ve sınır koymak hem bize hem ilişkimize iyi geliyor. Sınır koymayı nasıl başarabiliriz?

Çekici insanlara bakmak sadakatsizlik göstergesi midir?

Bir ilişki içerisindeyken başka birini beğenmek, partnerimizi artık daha az sevdiğimizi mi gösterir? Peki ya bu sadakatsizlik midir?
Untitled - Helena Delmaire

Kim, Ne Zaman ve Neden Aldatıyor?

Aldatmalar en çok hangi mevsimde görülür? Kadınlar mı yoksa erkekler mi daha sık aldatır? Peki ya bir insan neden aldatır?

Ebeveynlerimizin aldatma davranışı bizi etkiler mi?

Ebeveynlerimizin birbirini aldatma davranışında bulunduğunu bilmek ya da öğrenmek, bizim de bu davranışı göstermemize neden olur mu?

footer