Yetişkinler - özellikle ebeveynler - olarak çocuklara değişen koşullara nasıl adapte olacaklarını öğretmeniz oldukça önemli. Sizin sevginiz ve yol göstericiliğiniz sayesinde travmatik durumun yarattığı rahatsız edici düşünceler ve duygular azalmaya başlayabilir, yaşanan olumsuz olayın üzerinden zaman geçtikçe çocuğunuzun hayatı normale dönebilir. Yapılan bir araştırma, küçük çocukların deprem gibi ani ve olumsuz bir çevresel olaya verdikleri tepkilerin olaydan önceki ebeveyn-çocuk ilişkisinin doğasından ve olaydan sonra ebeveynlerin gösterdiği tepkilerden kısmen etkilendiğini gösteriyor. Araştırma bulguları, endişeli ebeveynlerin çocuklarının daha fazla endişe yaşadıklarını gösteriyor. Bu duruma çocukların afete nasıl tepki vereceklerine dair ipuçları için ebeveynlerini izlemeleri sebep oluyor.
Çocuğunuz ister rahatsız edici ya da travmatik olayı kendisi yaşamış ister buna tanık olmuş veya sonrasında travmatik strese maruz kalmış olsun; yoğun, kafa karıştırıcı, endişe verici ve korku içeren duygulardan etkilenme olasılığı oldukça yüksek olabilir. Ayrıca çocuklar yaşlarına ve önceki deneyimlerine bağlı olarak da depreme ve depremin ardından yaşananlara farklı tepkiler verebiliyorlar.
Yaşanan olumsuz duygular zamanla kaybolsa bile travma yaşamış bir çocuğu desteklemek ve rahatlatmak için ebeveynler veya yakınları olarak yapabileceğiniz pek çok şey bulunuyor. Aşağıda yer alan başa çıkma yöntemlerini kullanarak çocuğunuzun olumsuz duygularını yönetmesine, güven duygusunu yeniden oluşturmasına ve travmatik olaydan uzaklaşmasına yardımcı olabilirsiniz .
Doğal afet sonrası çocuklarla daha sağlıklı iletişim kurabilmek ve onları daha iyi anlayabilmek için neler yapabiliriz? İşte, Yakın İlişkiler ekibi olarak bazı önerilerimiz:
- Çocuklarınızla konuşarak zaman geçirin. Çocuklarınıza soru sormaları ve endişelerini ifade etmeleri için izin verin. Korkuları, endişeleri hakkında defalarca konuşmalarına, zihinlerinde oluşacak yeni soruları yanıtlamaya ve onlara faydalı bilgiler vermeye açık olun.
- Konuşmak için zaman yaratın. Neler olup bittiğini konuşmak için zaman yaratın. Sordukları soruları kısa ve dürüstçe yanıtlayın, aynı zamanda çocuklarınızın bu konuda hakkındaki fikirlerini sorun.
- Çocuğunuzla yaşına uygun bir şekilde iletişim kurun. Eğer çocuğunuz küçük yaşta ise fiziksel temas (güven verici bir kucaklama gibi) ve "Her şey yoluna girecek" gibi basit ifadeler ona güven verecektir. Daha büyük yaşlarda ise çocuk ile olay hakkında konuşmak kendisini daha iyi hissetmesine yardımcı olabilir.
- Çocuğunuza konuşması için baskı yapmayın. Bazı çocuklar için travmatik bir deneyimden bahsetmek oldukça zor olabilir. Küçük çocuklar, bu tarz durumlardan bahsetmek yerine duygularını anlatan bir resim çizmeyi ya da olayı anlattıkları bir oyun kurmayı tercih edebilirler. Ebeveyn olarak daha sonra çocuğunuzla ne çizdiği veya ne oynadığı hakkında konuşabilirsiniz.
- Rol model olun. Yaşam koşullarındaki değişiklikler çocuklar için son derece stresli olabilir. Ebeveynlerinin bu tarz durumlarla nasıl başa çıktıkları ise çocuklara ipuçları veriyor. Bu nedenle bu tür durumlarda sakin kalabilmek oldukça önemli olacaktır.
- Haberleri sınırlayın. Çocuğunuzu televizyonda, gazetelerde, internette veya sosyal medyada olanlar da dahil olmak üzere deprem (ya da diğer travmatik olaylar) ile ilgili haberlerden uzak tutmaya çalışın. Sosyal medyada veya internette sürekli olarak olay hakkında video ve görüntülere maruz kalmak, olaydan doğrudan etkilenmeyen çocuklarda veya gençlerde bile travmatik stres yaratabilir.
- Konuşmalarınıza dikkat edin. Deprem ve deprem sonrası hakkında konuşurken konuşmalarınızın içeriğine dikkat edin. Çocuklar duyduklarını yanlış yorumlayabilir ve anlamadıkları şeylerden korkabilirler.
- Profesyonel yardım isteyin. Eğer çocuğunuz depremden birkaç ay sonra hala bazı zorluklar yaşıyorsa profesyonel destek için bir uzmana danışabilirsiniz.