İlişkiler ve Sağlıklı Yaşam

yer tutucu

Alper Günay

İlişkiler ve Sağlıklı Yaşam

What a Freedom - Ilya Repin

What a Freedom - Ilya Repin

Sağlıklı bir yaşam sürmek için özellikle yaptığınız şeyler, benimsediğiniz alışkanlıklar var mı? Eğer varsa sizi bu tercihlere yönelten şey nedir? Dünya Sağlık Örgütü'ne göre insanların sağlıklı bir yaşam sürme konusundaki motivasyonu çeşitli çevresel, ekonomik, toplumsal ve bireysel farklılıklara bağlı olarak değişiklik gösteriyor. Sağlıklı bir yaşam sürmeye etki eden en bariz bireysel faktörler ise yaş, eğitim ve ekonomik durum olarak sayılabiliyor. Bu bireysel farklılıklar ve bunlara bağlı sağlık sorunları konusundaki farkındalık ne kadar yüksek olsa da ilişkilerin sağlıklı yaşam üzerindeki etkisi konusunda toplum olarak yeterince bilgiye sahip değiliz. Örneğin, "Evlenince kilo alırsın" gibi şehir efsanelerini hepimiz duyuyoruz fakat gerçekten de durum böyle mi? İlişkiler genel olarak sağlığımızı ve alışkanlıklarımızı nasıl etkiliyor?
relate-banner

2005-2014 yılları arasında Avustralya'da yapılan bir araştırma sonucunda ilişki durumu ve sağlık arasındaki bağlantıya dair ilginç bulgular elde ediliyor. Araştırmaya göre, bir ilişki içerisinde olan kişilerin sigara kullanıcısı olma ihtimali yalnız kişilere göre daha düşük oluyor. Ayrıca ilişkisi olan kişiler daha az fast-food ve alkol, daha fazla sebze ve meyve tüketiyorlar. Tüm bunlara rağmen, ilişkisi olan kişilerin sağlıklı vücut ağırlığı aralığında olma ihtimalleri ilişkisi olmayanlara göre daha düşük oluyor. Yani ilişkide olan kişiler sağlıksız alışkanlıklardan daha uzak dursalar ve daha fazla sebze ve meyve tüketseler dahi yalnız kişilere oranla daha kilolular. Bu durumun sebebini kesin olarak bilemesek de en muhtemel tahmin, kişilerin bir ilişki içerisindeyken başkalarını etkileme ihtiyacı duymamaları, buna bağlı olarak yedikleri yiyecek miktarına pek dikkat etmemeleri ve partnerleriyle ortak alanları haline gelen ev ortamında eskisinden daha fazla zaman geçirmeleri.

2016 yılında yayınlanan ve İngiltere'de yaşayan yaşlı ve orta yaşlı evli çiftler üzerinde yapılan bir araştırma ise partnerlerden birinin ölümünün veya boşanmanın bireylerin sebze ve meyve tüketiminde değişikliklere sebep olduğunu gösteriyor. Buna göre, çiftlerin ayrılığı sonrasında erkeklerin tükettikleri meyve ve sebzelerin miktarı ve çeşitliliğinde önemli bir düşüş gözleniyor. Kadınlar içinse tek düşüş tüketilen sebze çeşitliliğinde görülüyor. Yani ayrılıklar, sağlık açısından önemli olan sebze ve meyve tüketimi konusunda erkekleri kadınlardan daha fazla etkiliyor.

2014 yılında yayınlanan ve Amerika'da yaşayan 60 yaş üstü kişiler üzerinde yapılan bir araştırma, sosyal ilişkiler ile sağlık arasındaki bağlantı açısından önemli sonuçlar ortaya koyuyor. Araştırmaya göre evli, partneriyle aynı evi paylaşan, daha çok sayıda yakın arkadaşı olan veya kendisini duygusal olarak destekleyecek ilişkilere sahip olan kişiler, yalnız kişilere göre fiziksel olarak daha aktif bir yaşam sürüyor, daha sık diş muayenesi oluyor ve sigara içicisi olma ihtimalleri daha düşük oluyor. Ayrıca yalnız yaşayan kişilerin aşırı alkol tüketimine daha yatkın olduğu da görülüyor fakat alkol tüketimi ile yakın arkadaş sayısı ve duygusal destek arasında önemli bir fark bulunamıyor. Yani 60 yaş üstü kişiler özelinde konuşursak arkadaşlık ilişkileri gibi ilişkiler sağlıklı bir yaşam sürme açısında ne kadar faydalı olsa da alkol kullanımı gibi konularda romantik ilişkilerin yerini tutamayabiliyor.

Yeni evlenen ya da aynı evde yaşamaya başlayan çiftler üzerine yapılan bir araştırma gösteriyor ki yeni evlenen kişiler evlendikten bir yıl sonra ortalama 1.5-2 kilo almış oluyorlar. Partneriyle aynı evde yaşamaya başlayan kişiler ise bu kilo artışını ortalama olarak ilk 3 ayda yaşıyorlar. Araştırmacılara göre, bu kişilerin sigara, alkol ve fast-food gibi zararlı şeyleri daha az tüketmelerine rağmen yalnız kişilere göre daha kilolu olmalarının altında yatan sebep, birlikte yemek yemenin birlikte yaşayan çiftlerin bir ritüeli haline gelmesi olabilir. Yeni evlenen çiftler üzerine yapılan benzer bir araştırma ise bu çiftlerin evliliklerinin ilk iki yılında, ilişkilerinde ne kadar mutlularsa o kadar kilo aldıklarını gösteriyor. Evliliğinde mutsuz olan partnerlerin ise başlangıçtaki kilolarını korudukları görülüyor. Bunun sebebi, evliliklerinde mutsuz olan çiftlerin olası bir ayrılık durumunda yeni bir partner bulmayı kolaylaştırmak amacıyla yediklerine daha çok dikkat etmesi olabilir. Fakat belirtmekte fayda var, bu iki durum arasındaki sebep-sonuç ilişkisi düşündüğümüzden daha farklı olabilir.

Tüm bu araştırma sonuçlarını değerlendirdiğimizde görüyoruz ki çiftler ve özellikle birlikte yaşayan partnerler yalnız kişilere göre daha sağlıklı alışkanlıklara sahipler. Daha fazla sebze ve meyve tüketiyorlar; sigara, alkol ve fast-food tüketmeye ise daha az yatkın oluyorlar. Maalesef tüm bu sağlıklı alışkanlıklara rağmen daha hızlı kilo alabiliyor ve ileride kilo problemleri yaşayabiliyorlar. Kilo almak herkes için bir problem olmayabilir fakat kilo almaktan endişeleniyorsanız daha fazla egzersiz yaparak ve sağlıklı olsalar dahi tükettiğiniz besinlerin miktarına dikkat ederek mevcut kilonuzu koruyabilir ya da daha fit bir vücuda kavuşabilirsiniz. Partnerinizle sizi yakınlaştıran bir ritüel haline gelmiş birlikte yemek yeme eylemini sürdürürken kilonuza ve sağlığınıza dikkat etmek için birlikte spor yapmayı deneyebilirsiniz. Partnerinizle beraber spor yaparak sağlıklı bir vücuttan daha fazlasını dahi elde edebilirsiniz.

[1] World Health Organization. (2009) Global health risks: Mortality and burden of disease attributable to selected major risks. Geneva, Switzerland: World Health Organization.
[2] World Health Organization. (2010) A conceptual framework for action on the social determinants of health. Geneva, Switzerland: World Health Organization.
[3] Schoeppe, S. Vandelanotte, C. Rebar, AL. Hayman, M. Duncan, MJ. et al. (2018). Do singles or couples live healthier lifestyles? Trends in Queensland between 2005-2014. PLOS ONE, 13(2).
[4] Vinther, JL. Conklin, AI. Wareham, NJ. Monsivais, P. (2016) Marital transitions and associated changes in fruit and vegetable intake: Findings from the population-based prospective EPIC-Norfolk cohort, UK. Social Science & Medicine. 157, 120-126.
[5] Watt, RG. Heilmann, A. Sabbah, W. Newton, T. Chandola, T. Aida, J. et al. (2014) Social relationships and health related behaviors among older US adults. BMC Public Health. 14, 533.
[6] Hankey, C. Whelan, K. (2017). Advanced Nutrition and Dietetics in Obesity. Oxford, England: John Wiley & Sons Inc.
[7] Meltzer, A. Novak, S. McNulty, J. Butler, E. Karney, B. (2013) Marital satisfaction predicts weight gain in early marriage. Health Psychology, 32(7), 824-82.

Benzer yazılar

“Her şey yolunda gidiyor, mutlaka kötü bir şey olmalı!”

Duygusal Beslenmeyle Nasıl Baş Edebiliriz?

Duygusal yemeyi durdurmanın ilk adımı kişisel tetikleyicilerimizi belirlemekten geçiyor. Hangi durumlar, duygular veya insanlar sizi dürtüsel bir şekilde yemek yemeye itiyor?

Yaz Yaklaşırken: Duygusal Yeme Nedir?

Sağlıklı kiloya kavuşamamamızın nedeni nasıl yediğimizden öte neden yediğimizde saklıysa?
Inna Montano

Çocuk Sahibi Olduktan Sonra İlişkiyi Canlandırmak

Birçok ebeveynin kurduğu cümle: "Çocuktan sonra birbirimizin yüzünü unuttuk!". İlişkinizi yeniden canlandırmak için ne yapabilirsiniz?
Mindfulness - Paula Langstein

Farkındalık Meditasyonu Liderlik Becerilerine Nasıl Katkı Sağlar?

Son yıllarda oldukça popülerleşen farkındalık meditasyonu liderlik becerilerimizi geliştirmek konusunda da yardımcı olabilir!
As Meninas - Karyna Iglesias

Çocukların Ekran Alışkanlıkları ve Ebeveyn Rolü

Çocuğunuzun ekran kullanım süresi ellerinizde! Siz ekran karşısında ne kadar vakit geçiriyorsanız çocuğunuz da o oranda ekran kullanıyor.
Just Out of the Sea - Joaquin Sorolla

Tokat Atmanın Çocuğa Etkileri

"Alt tarafı bir tokat!" deyip geçmeli mi? Yoksa çocukları disipline etmek için başka yöntemler mi aranmalı? Bir tokat nelere yol açabilir?

footer